تحلیل و واکاوی شخصیت در نمایشنامه های آنتون چخوف بر اساس رویکرد روان کاوی ژاک لکان با تاکید بر نمایشنامه های دایی وانیا، سه خواهر و باغ آلبالو

در این پژوهش مسئله این است که آیا در نمایش نامه های چخوف نظریه های لکان قابل تعمیم است ؟ به باور من در اکثر آثار و نمایش نامه های چخوف به دلیل آن که ویژگی ها و شاخصه های روانشناسانه دارند که شامـل جنبه های حسی و تجربه های عینـی می شود از منظـر روانکاوی لکان و دیدگاه روانشناسی او قابـل تعمق بوده و با برداشتی متفکـرانه از این نظریات ، می توان شخصیـت های نمایش نامه های چخوف را ارزیابی و ریشه یابی کرد . در نهایت هدف اصلی در مسیر این پژوهش شناخت ویژگی های سه نمایش نامه ی چخوف از منظر لکان است و به ویژگی های بارز تحلیل شخصیت این سه نمایش نامه از منظر لکان پرداخته خواهد شد . 1 – 2 : اهداف تحقیق 1 – واکاوی ؛ بررسی و تحلیل شخصیت نمایش نامه های آنتون چخوف براساس رویکرد روانکاوی ژک لکان . 2 – کنکاش و شناخت نظریه های بنیادین ژک لکان و آشنایی با نگره ها و دیدگاههای او در حوزه ی روانکاوی شخصیت . 3 – بررسی و تاثیر زندگی چخوف در آثارش از منظر روانکاوی لکان . 4 – شناخت ویژگی های شخصیت های سه نمایش نامه ی چخوف : باغ آلبالو ، مرغ دریایی و سه خواهر . 1 – 3 : اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه ی انتخاب آن در این پژوهش علاوه بر علاقه ی شخصی نسبت به آثار چخوف آن که ضروری به نظر می رسد این است که با روند تکاملی روانشناسی و ردشدن بسیاری از نظریات فروید و نگرش جدید لکان به آثار او می توان اهمیت این نظریات را در حیطه ی درام و نمایش بررسی نموده و مصداق آن را در آثار بسیاری از نمایش نامه نویسان از جمله چخوف ، ملاحظه کرد. 1 – 4 : سوالات و فرضیه های تحقیق 1 - آیا ردپایی از نظریات لکان در آثار چخوف را می توان یافت ؟ 2 - تا چه حد شخصیت های چخوف با رویکرد نقد روانکاوانه قابل بررسی هستند ؟ 3 - تا چه حد شخصیت های آثار چخوف با دیدگاه لکان قابل بررسی هستند ؟ 4 - ویژگی های شخصیت های چخوف با کدام یک از نظریات لکان مطابقت دارند ؟ 5 - تا چه حد زندگی شخصی چخوف بر آثارش تاثیر داشته است ؟ فرضیه های بنیادین - بین ویژگی های شخصی آثار چخوف و نظریات روانشناسی لکان رابطه ای معنادار وجود دارد . - بین شخصیت فردی و ویژگی های شخصیت های نمایش نامه های چخوف رابطه ای معنادار وجود دارد . 1 – 5 : تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی 1- شخصیت : مجموعه ای از ویژگی های بادوام و منحصر به فرد است که امکان دارد در پاسخ به موقعیت های مختلف تغییر کند . ( دوان و الن شولتز ، 1389 : 10 ) 2 – روانکاوی : فروید این اصطلاح را در سال 1896 با ترکیب دو کلمه ی " تحلیل " و " روان " ابداع کرد . پس به طور تحت اللفظی تجزیه و تحلیل نفسانیات انسانی است . ( واژگان، پل اسون 1389 : 74 ) 3 – نهاد : بخشی از عمق شخصیت می باشد که فرد نسبت به آن ناهوشیار است. (فیست و فیست 1392 : 40 ) 4 – خود : حوزه ای از ذهن است که با واقعیت تماس دارد . ( همان : 42 ) 5 - ناخودآگاه : لکان ناخودآگاه را زنجیره ای از دال ها می داند که پیوسته در حال چرخش هستند که به اعتقاد او هیچ گونه مدلولی ندارند و ما هیچ گاه به مفهوم واقعی دست پیدا نخواهیم کرد .(لکان : 56) 6 – آرزومندی : آرزومندی یا تمنای تحرک نفسانی می باشد که در پی برقراری مجدد اولین تجربه ی ارضای رانش در طفولیت است . ( پل اسون 1389 : 25 ) 7 – مکانیسم های دفاعی : برای حفظ خود از اضطراب بیش از حد مکانیسم های دفاعی ایجاد می شوند.( اسنودن ، 1389 : 150 ) 8 – ژوئی سانس : ماورای اصل لذت که همیشه با گرفتاری همراه است یعنی لذت همراه با درد ( لکان 1389 : 87 ) 9 – پارانویا : آن را هذیان اصولی مزمن می خواندند چرا که به موجب آن هذیان به صورت جزئی اصولی و لاینفک از دستگاه نفسانی در می آید . (موللی ، 1391 : 133 ) 10 – مرحله ی آینه ای : تشکل امر خیالی منوط به دسترسی آدمی است به تصویر و نقش حاصل از کالبد خود ، شناسایی این تصویر طی فرآیندی صورت می گیرد که لکان آن را مرحله ی آینه ای می خواند یعنی گذار از امر خیالی به نظم یا مرحله ی نمادین (همان ، 1391 : 149 ) 1 – 6 : روش تحقیق میدانی – کتابخانه ای 1 – 7 : جامعه و حجم نمونه سه نمایش نامه ی چخوف به نام های باغ آلبالو – مرغ دریایی و سه خواهر را انتخاب کرده و به دیگر آثار نویسنده به عنوان جامعه تعمیم داده می شود . 1 – 8 : محدودیت ها و مشکلات تحقیق با توجه به این که یکی از فرضیه های این پژوهش ، ریشه یابی نظریات لکان در آثار و شخصیت های چخوف بود نیاز به کتابی در این رابطه به زبان فارسی وجود داشت اما متاسفانه در این ارتباط کتابی وجود ندارد . 1 – 9 : ابزار جمع آوری اطلاعات فیش - پرسش نامه 1 – 10 : روش تجزیه و تحلیل داده ها کیفی مبتنی بر تاویل – تفسیر – توصیفی 1 – 11 : پیشینه پژوهش با توجه به جدید بودن نظریات و فرضیه های لکان و محدود و کمیاب بودن منابع و کتاب های در ارتباط با موضوع فوق متاسفانه پیشینه تحقیق مدون و جامعی که بتوان بدان اشاره کرد وجود نداشت و نگارنده با بضاعت اندک خویش و منابع محدود و اندک تمام تلاش خویش را برای ارائه مطالب بکار گرفت .